بررسی باورهای بهداشتی و رفتارهای تشخیص زودرس سرطان پستان در کارکنان زن مراکز بهداشتی درمانی تبریز

  بررسی باورهای بهداشتی و رفتارهای تشخیص زودرس سرطان پستان در کارکنان زن مراکز بهداشتی درمانی تبریز     لیلا مختاری [1] * ، عبداله خرّمی مارکانی [2] ، زینب حبیب‌پور [3]     تاریخ دریافت 12/12/1391 تاریخ پذیرش 14/02/1392     پیش زمینه و هدف: سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در زنان است که 7/10درصد از کل مبتلایان به سرطان را در ایران تشکیل می‌دهد. تشخیص زودرس توسط برنامه‌های غربالگری می‌تواند یک روش بالقوه مفید برای کنترل بیماری باشد. این مطالعه با هدف بررسی باورهای بهداشتی کارکنان زن مراکز بهداشتی درمانی شهر تبریز نسبت به انجام خودآزمایی پستان (BSE) ، ماموگرافی و معاینات کلینیکی پستان (CBE) انجام شد.   مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی همبستگی، 174 نفر از کارکنان زن بهداشتی شاغل در 52 مرکز بهداشتی درمانی شهر تبریز با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی انتخاب شدند و باورهای بهداشتی آنان بر اساس الگوی باورهای بهداشتی چمپیون از طریق پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت و داده‌ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.   یافته‌ها: متوسط سن شرکت‌کنندگان 54/7 ± 01/37 بود، اکثر (5/73%) آن‌ها متأهل و شغل (6/45%) آن‌ها مامایی بود. 2/73درصد از شرکت کنندگان BSE ، 6/26درصد ماموگرافی و 7/10درصد معاینات کلینیکی پستان انجام می‌دادند. اکثر شرکت کنندگان در پژوهش، به ترتیب در باره فواید خودآزمایی پستان (9/46%)، فواید ماموگرافی (4/22%) و معاینات کلینیکی پستان (6/27%) باورهای بهداشتی خوبی داشتند. بین شغل و وضعیت تأهل با انجام BSE ، وضعیت تأهل و سن با انجام ماموگرافی و سن و انجام معاینات کلینیکی پستان ارتباط معنی‌دار آماری وجود داشت. انجام BSE در بین پرستاران و ماماها و انجام BSE و ماموگرافی در کارکنان متأهل بیشتر بود. سن کارکنانی که ماموگرافی و CBE انجام می‌دادند بیشتر بود .   بحث و نتیجه‌گیری: نتایج یافته‌ها نشان داد که میزان انجام BSE ، ماموگرافی و CBE در این افراد پایین است؛ بنابراین تهیه و تدوین برنامه‌های آموزشی و تداوم برنامه‌های بازآموزی با تمرکز بر انجام رفتارهای تشخیص زودرس توسط مسئولین پیشنهاد می‌شود.   کلید واژه‌ها: سرطان پستان، خودآزمایی پستان، ماموگرافی، کارکنان بهداشتی     مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره یازدهم، شماره چهارم، پی در پی 45، تیر 1392، ص 308-299     آدرس مکاتبه: آذربایجان غربی، خوی، بلوار ولیعصر، دانشکده پرستاری و بهداشت خوی، کدپستی 5816753464 ، تلفن: 2255777-0461، 09144611568   Email : [email protected]   [1] کارشناس ارشد پرستاری بهداشت جامعه، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه(نویسنده مسئول)   [2] دکترای تخصصی پرستاری، استادیار دانشگاه علوم پزشکی ارومیه   [3] کارشناس ارشد روانپرستاری، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه   4 American cancer society (ACS)